Kişinin yaşadığı toplum zarfında kıymeti olan , yetenek, hâl ve başka davranış biçimlerini vüruttirdiği proseslerin tüyöneten.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara gereğince insanların davranışlarında belirli vürutmeler esenlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değmaslahatme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok teşhismı gestaltlabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin fakatçlarına şayeste ) değmaslahatme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma gereğince;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde değmaslahattirilmesi fakatçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değmaslahatme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç kök öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek fakatçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tekmil kültürler derunin ayrımsızdır. Ammaçların içinde ne olduğu ve öğrenme derunin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre gereğince değmaslahatebilir, fakat sürecin doğbirliı değmaslahatmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün boyunca biraşkın filozof ve eğitimci, eğitimin ne olduğuna üzerine farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin ikrar edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış değmaslahatikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın zarfında eğitime üzerine bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değmaslahatikliği” ve “müddetç” gibi kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Yetişek, sima derunin hayat boyu devam fail bir prosestir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere şayeste olabileceği gibi istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin maslahatletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği gibi vürutigüzel de olur. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, eğitim bilimi merkezleri gibi mekânlarda verilen eğitim bilimi formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim bilimi ise informal eğitidir. Doğrusu eğitim bilimi yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine gereğince sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi yürütmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belirli bir maksat ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci yönetimsel bir ekip ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim bilimi ise tabiatıyla vüruten plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki can bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir tip olarak ele allıkındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç kök ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Pınar; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel gibi fiziksel unsurlardır. Müddetç; mektep zarfında meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde mütehassıslık, yeterlilik, bitirme, imtihan meyveları gibi istenilen davranış değmaslahatiklikleridir.